O pierwszym pobycie dziecka na turnusie rehabilitacyjnym.

O pobycie dziecka na turnusie rehabilitacyjnym rozmawiałam z Jolantą Pawlik, opiekunką dziecięcą w Szpitalu Rehabilitacyjnym i Hematologicznym „Orlik” w Kudowie Zdrój.

Czy istnieją sposoby na emocjonalne przygotowanie dziecka do rozłąki z rodzicem?

Pierwszy samodzielny wyjazd dziecka zawsze jest ogromnym przeżyciem dla całej rodziny, zwłaszcza jeśli mamy do czynienia z dziećmi, które wcześniej ciężko chorowały. Jak się przygotować? Po pierwsze, porozmawiajmy z dzieckiem o tym, gdzie jedzie i dlaczego jest to takie ważne dla jego zdrowia. Warto również zdradzić dziecku kilka ciekawych wspomnień z naszych wyjazdów na kolonie. Budując pozytywną atmosferę wokół wyjazdu minimalizujemy stres dziecka i jednocześnie pokazujemy mu, że pobyt u nas może być dla niego ciekawą przygodą. Zachęcam także do przyjazdu z dzieckiem do ośrodka po to, aby pokazać mu budynek. Często dzieci, które wspólnie z rodzicami po raz pierwszy przekraczają próg naszego szpitala, lepiej reagują na nadchodzącą rozłąkę. Pamiętajmy także, że dziecko ma prawo się bać i tym bardziej ma prawo do łez, a naszym zadaniem jest je wtedy przytulić i okazać naszą akceptację i miłość.

Czego najczęściej boją się dzieci przed przyjazdem?

Najczęściej dzieci martwią się o to, czy zostaną zaakceptowane przez grupę oraz z kim będą dzielić pokój. Część dzieci niesłusznie zakłada, że ich pokoje będą przypominać te ze szpitala, a wcale tak nie jest. Dodatkowym źródłem stresu są badania przez które muszą przejść zanim zostaną przyjęte do ośrodka. Dlatego tak ważne jest, aby rodzic przed przyjazdem dziecka dokładnie wytłumaczył mu na czym polega turnus rehabilitacyjny oraz poinformował go, że zawsze może się zgłosić do nas, jeśli cokolwiek go zaniepokoi lub zmartwi.

Turnus rehabilitacyjny to wyjazd o szczególnym charakterze. Jakie rzeczy musi mieć ze sobą dziecko i gdzie możemy je znaleźć?

Wszelkie niezbędne przedmioty jakie dziecko musi posiadać są wyszczególnione na naszej stronie internetowej. Z rzeczy które nie są wyszczególnione, a mogłyby się przydać to np.: kredki, kolorowanki, blok rysunkowy, ulubiona książka, itp.

Jakie przedmioty codziennego użytku mogą sprawić, iż pobyt w sanatorium będzie dla dziecka przyjemniejszy?

Bywa, że dzieci przywożą ze sobą swój ulubiony koc, podusie, misia, zdjęcie lub coś, co pomaga im w rozłące. Warto zachęcić dziecko do wspólnego pakowania. Umożliwić mu wybranie przedmiotów i ubrań, które dodadzą mu pewności siebie lub po prostu przypomną o domu wtedy, kiedy będzie tego najbardziej potrzebowało.

Jakie informacje o dziecku powinniśmy zgłosić w dniu przyjazdu ?

W dniu przyjazdu, czyli gdy dziecko jest przyjmowane na oddział, rodzice przedstawiają dokumentację medyczną dziecka oraz informują o zażywanych lekach lub występujących alergiach. Ponadto, z punktu widzenia Opiekuna, ważne są informacje dotyczące stanu emocjonalnego dziecka, specyficznych potrzeb lub występujących zaburzeń, np. kiedy dziecko ma opinie z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej warto zrobić kopię takiej opinii i dołączyć ją do dokumentacji dziecka. Pamiętajmy, że im więcej wiemy o dziecku, tym łagodniej przechodzi ono proces adaptacji w trakcie pobytu w sanatorium. Wiemy czego możemy od niego wymagać, a co jest poza jego możliwościami.

Najczęściej z jakimi problemami adaptacyjnymi borykają się uczestnicy turnusu?

Najczęstszymi problemami adaptacyjnymi z jakimi borykają się kuracjusze to rozłąka z rodzicami. Ponadto, dzieci w sanatorium mają cały dzień zorganizowany i dlatego wdrożenie się, często w intensywny rytm dnia, bywa trudne. Do naszego ośrodka przyjeżdżają także dzieci z różnymi schorzeniami oraz po naprawdę ciężkich chorobach. Takie dzieci niestety często się boją, jak inni zareagują na ich wygląd lub zachowanie. Każdy z nas pragnie akceptacji i szacunku, i każdy z nas po prostu chce czuć się doceniony i lubiany. Doskonale rozumiemy ich obawy i dlatego staramy się zrobić wszystko, co w naszej mocy aby im pomóc w trudnym procesie adaptacji.

Co powinniśmy zrobić w pierwszej kolejności, kiedy dziecko zgłasza nam swoje niezadowolenie lub po prostu nie radzi sobie z tęsknotą za domem?

Przede wszystkim zadzwonić do nas. Dzieci najczęściej rozmawiają z rodzicami wieczorem, a wtedy najbardziej doskwiera im tęsknota za domem. Ich smutek często powoduje, że zwykła drobnostka staje się problemem nie do rozwiązania. Dlatego warto z nami porozmawiać, zgłosić swoje wątpliwości i tym samym dać nam szansę popracować nad dalszym pobytem dziecka w naszym ośrodku. Pamiętajmy także, że dzieci często nie mówią nam wszystkiego i dlatego tak ważna jest wzajemna komunikacja. Zarówno dla nas, jak i dla rodziców najważniejsze jest dobre samopoczucie dziecka.

Proszę opisać przykładowy program dnia.

Przykładowy dzień w sanatorium w okresie szkolnym jest intensywny w zajęcia, ale jednocześnie pełen fajnych atrakcji, które umilają nam wszystkim czas. Oto skrótowy opis naszego programu.

Rano oczywiście zaczynamy od śniadania. Po śniadaniu są lekcje oraz zajęcia dla dzieci w wieku przedszkolnym. Dodatkowo między zajęciami trwają rehabilitacje. Następnie obiad, po którym jest cisza poobiednia, w trakcie której dzieci mają chwile dla siebie. Jest to czas m.in. na odpoczynek, odrobienie lekcji, poczytanie książki. Po ciszy najczęściej organizujemy spacer, a dla wzmocnienia serwujemy pyszny podwieczorek. Dzięki temu dzieciaki chętniej biorą udział w zajęciach wychowawczych w ramach których organizujemy: gry planszowe, konkursy drużynowe, warsztaty plastyczne, zajęcia komputerowe, gry zespołowe na sali gimnastycznej. Po intensywnym dniu wspólnie jemy kolację a następnie szykujemy się do spania. Jak widać, dużo się u nas dzieje, dzięki czemu dzieci naprawdę nie mają czasu na nudę.

Czy organizują Państwo dodatkowe atrakcje, które umilają uczestnikom pobyt w sanatorium?

Organizujemy wycieczki, ogniska, dyskoteki oraz konkursy. Atrakcji nie brakuje. 

Kiedy warto towarzyszyć dziecku w sanatorium?

Jeśli rodzic czuje, że jego dziecko na prawdę potrzebuje indywidualnej opieki.. W rehabilitacji i powrocie do zdrowia bardzo ważny jest także aspekt psychologiczny, tzn. jeśli nasze dziecko będzie dzięki naszej obecności bardziej otwarte i chętne do ćwiczeń, to po prostu warto przy nim być.

Jakie dodatkowe wartości wynoszą dzieci dzięki udziałowi w turnusie rehabilitacyjnym?

Czego mogą się nauczyć? Na pewno samodzielności, umiejętności dostosowywania się do panujących reguł oraz przestrzegania zasad. U dzieci rozwija się również wrażliwość emocjonalna, uczą się empatii, tego że odmienność nie jest czymś złym. Dostrzegają, że warto być otwartym na potrzeby innych ludzi a niesienie pomocy staje się dla nich czymś naturalnym. Mając kontakt z ciężko chorymi dziećmi zaczynają rozumieć, że zdrowie jest najważniejsze.

Na koniec, proszę o kilka słów otuchy dla rodziców, którzy teraz przygotowują swoje dzieci do wyjazdu na turnus rehabilitacyjny.

Kochani rodzice, nie ma się czego obawiać. Dzieci przez całą dobę są pod profesjonalną opieką. Pamiętajcie również, że Wasz strach przekłada się na lęk dziecka, przez co przyjazd do naszej placówki może być dla niego jeszcze bardziej stresujący. Warto także pamiętać, że udział w turnusie to szansa na szybszy powrót do zdrowia Waszego dziecka i choćby dlatego warto zachować pozytywne nastawienie. Głowa do góry i czekam na Was!

Dziękuję za rozmowę.

Jolanta Pawlik

Z wykształcenia nauczyciel wychowania przedszkolnego i wczesnoszkolnego oraz logopeda.

Obecnie pracuje na stanowisku opiekuna dziecięcego w Szpitalu Rehabilitacyjno – Hematologicznym Orlik

w Kudowie Zdrój.